Τhis-is-how-to_

Οδηγός βήμα-βήμα για τις συναρμογές της Κατερίνας Ζαφειροπούλου

 

Βήμα 1

This-is-how-to-do-it: Tutorials, αναλυτικοί «χάρτες», εύκολες οδηγίες. Με απλές κινήσεις από την έναρξη έως το τέλος, οι αρχές του DIY ενθαρρύνουν την προσωπική αυτοδυναμία στην ολοκλήρωση δραστηριοτήτων ως αντίδοτο σε ετοιμοπαράδοτα αντικείμενα και εμπειρίες, και στη μοναδικότητα των ικανοτήτων κάθε ειδήμονα.

 

Πόση αυτενέργεια προσφέρεται, όμως, τελικά σε μία καθοδηγούμενη κατασκευή;

Πόσο χώρο ελευθερίας επιτρέπει στη δημιουργικότητα, στην εναλλακτική πορεία, στην ανεπιτήδευτη κίνηση, ή ακόμα και στην αστοχία η προσπάθεια για την επίτευξη ενός προκαθορισμένου τελικού αποτελέσματος;

 

Βήμα 2

Dada: Μεταφέροντας το ερώτημα στην εικαστική πραγματικότητα, η Κατερίνα Ζαφειροπούλου ανοίγει κουτιά ξύλινων κατασκευών, αφήνει στην άκρη τις οδηγίες χρήσης και κρατάει μόνο τα υλικά. Η πρό(σ)κληση της συναρμολόγησης δεν συνδυάζεται πλέον με την ακολουθία των βημάτων ενός οδηγού· επικεντρώνεται περισσότερο στη φαντασιακή διάσταση του κόσμου του παιχνιδιού, ενός χώρου αντίληψης και επινόησης, βιωματικής αλληλεπίδρασης και αυτονομίας, κανόνων και τυχαίου. Με ντανταϊστική διάθεση, η Ζαφειροπούλου επιλέγει τον αυτοσχεδιασμό και υποσκάπτει στοιχεία όπως η πρόθεση και ο έλεγχος. Το τελικό προϊόν, ως προκαθορισμένη εικόνα ήδη από το εξώφυλλο του κουτιού, απορρίπτεται· μεγαλύτερη σημασία λαμβάνουν ο επαναπροσδιορισμός του σκοπού, η αξία της διαδικασίας ως διαδρομή και η συναρμογή με όρους άλογους, διαφορετικούς, πέραν του προκαθορισμένου στόχου.

 

Βήμα 3

Cut outs: Στον χώρο του εργαστηρίου, τα κομμάτια των κατασκευών –προχαραγμένα σε πλάκες φυσικού ξύλου, με αρίθμηση σε κάθε κομμάτι για την απαιτούμενη συνδεσμολογία– βγαίνουν από τις καρτέλες τους, ξαναμοιράζονται και τακτοποιούνται στους πάγκους ανά είδος, μέγεθος και σχήμα. Τα αποσπασμένα τμήματα, με χαρακτηριστικά προβλεπόμενα για να διευκολύνουν τη διαδικασία συναρμολόγησης, χάνουν τη συγκεκριμένη λειτουργικότητά τους· αντ’ αυτής, αποκτούν την ταυτότητα του εικαστικού υλικού και αντανακλούν μία ανανεωμένη δέσμευση στην εφευρετικότητα της δημιουργού.

 

Βήμα 4

Συναρμογή: Δημιουργημένες μέσα από πολύωρη χειρωνακτική ενασχόληση, μαρτυρώντας τόσο την προσήλωση στις τεχνικές λεπτομέρειες όσο και το άνοιγμα στην ευρηματικότητα, οι συναρμογές της Ζαφειροπούλου φανερώνουν κατασκευαστικά χαρακτηριστικά κονστρουκτιβιστικών «αρχιτεκτονικών» δομών, καθώς και τις απεριόριστες και δαιδαλώδεις δυνατότητες του κολάζ στη συνένωση θραυσμάτων. Ταυτόχρονα κλείνουν μέσα τους την ιδέα των readymade και των found objects του σουρεαλισμού: τα κομμάτια τους, μαζικά βιομηχανικά αντικείμενα, οικειοποιημένα από τη Ζαφειροπούλου, αποτραβιούνται από το πλαίσιο της αυτοματοποιημένης παραγωγής τους για να χρησιμοποιηθούν με ευφάνταστους και πολυμήχανους τρόπους σε κάθε νέα δημιουργία.

 

Βήμα 5

Δίχως τέλος: Παράλληλα, με την εγκατάστασή τους στον χώρο να ακολουθεί την ίδια αίσθηση ελευθερίας, οι συναρμογές της Ζαφειροπούλου αντικατοπτρίζουν αυτή τη διάθεση να προσεγγίζονται όχι ως έργα τέχνης με οριζόμενο τελικό περιεχόμενο και μορφή, αλλά ως μία νοητικά κινούμενη και εν δυνάμει διαρκώς συνεχιζόμενη δημιουργία. Αντικείμενα που παραμένουν πάντα ανοικτά στην ανάγνωση και προσφέρουν προς ενδεχόμενη αξιοποίηση τις «αναμονές» των συνδέσμων τους –μοναδικές φόρμες, «παιχνίδια» ή διάκοσμοι, ή υβριδικές κατασκευές που τα επιτρέπουν όλα– προβάλλουν στη θέασή τους είτε ως μεμονωμένες καθαυτές δημιουργίες είτε ως ένα ρέον εικαστικό περιβάλλον που βρίσκει συνέχεια μέσα από την ασυνέχεια των επιμέρους μελών του. Δεκτικές στις αντιθέσεις –τακτικές και χαώδεις, σύνθετα πυκνές και γεωμετρικά λιτές, ρυθμικές και άτακτες– οι κατασκευές της Ζαφειροπούλου γεμίζουν το βλέμμα όπως ακριβώς γεμίζουν τον χώρο: βήμα-βήμα, συνεκτικά και περίτεχνα, χωρίς να επιδιώκουν το τέλειο ως σκοπό, αλλά και δίχως άσκοπο τέλος.

 

Χάρις Κανελλοπούλου

 

Τhis-is-how-to_

A step-by-step guide to the assemblages of Katerina Zafeiropoulou

 

Step 1

This-is-how-to-do-it: Tutorials, detailed maps, easy instructions. With simple moves from start to finish, the principles of DIY encourage self-reliance in completing activities as the antidote to readymade objects and experience and to the unique skill of each expert.

 

Ultimately, however, how much initiative does a guided construction afford? What freedom does the effort to achieve a predetermined outcome allow to creativity, to alternative courses, to spontaneous moves or even to errors?

 

Step 2

Dada: Bringing this question into the reality of art, Katerina Zafeiropoulou opens the packages of wooden constructions, puts the instructions aside and keeps just the materials. The invitation/challenge of assembling is no longer linked to the sequence of a guide's steps, focusing mor on the imaginary dimension of the world of play—a realm of perception and invention, of experiential interaction and autonomy, of rules and randomness. In a Dada spirit, Zafeiropoulou opts for improvisation and undermines elements like intention and control. The final outcome as predetermined by the photograph on the packaging is rejected; what matters more is to redefine the purpose, the value of the process as a journey and the assembly on terms that are irrational, different, beyond the predetermined purpose.

 

Step 3

Cut outs: In the studio, the parts of the construction—pre-cut into wooden panels and numbered to indicate how they are to be joined—come out of their cartons, are redistributed and laid out on the counters by type, size and shape. The individual pieces, whose features are meant to facilitate their assembly, lose this functionality; instead, they acquire the identity of artistic materials and reflect a new commitment to the artist's inventiveness.

 

Step 4

Assembly: Created after a long manual involvement and attesting to both an attention to technical detail and an openness to resourcefulness, the assemblages of Zafeiropoulou reveal the traits of constructivist "architectural" structures as well as the unlimited and labyrinthine potential of collage in joining fragments together. At the same time they encompass the notions of surrealism's readymades and found objects: their pieces, mass-produced industrial objects appropriated by Zafeiropoulou, are taken away from the context of their automated production to be used in imaginative and resourceful ways in each new creation.

 

Step 5

Without an end: At the same time, as their installation in space adopts the same sense of freedom, the assemblages of Zafeiropoulou reflect this intention to be approached not as artworks with a clearly defined content and form but as a mentally moving and potentially ongoing creation. As objects that remain always open to reading and make their 'waiting' connections available for use—as unique forms, "toys" or decorative objects or hybrid constructions which permit anything—they are viewed as either self-contained creations or as a fluid visual environment whose continuity is to be found in the discontinuity of its constituent parts. Open to contrasts—regular and chaotic, complicatedly dense and geometrically simple—the constructions of Zafeiropoulou fill the gaze in precisely the same way as they fill the space: step-by-step, cohesively and elaborately, and perfection is not their aim but nor is it an aimless end, either.

 

Charis Kanellopoulou

SUBSCRIBE